YERYÜZÜNÜN CENNET KÖŞELERİ: BATI AKDENİZ BÖLGESİ

BATI AKDENİZ BÖLGESİNDEKİ MİLLİ PARKLAR

Doğa Koruma ve Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğünce Batı Akdeniz Bölgesindeki Milli Parklar tanıtıldı. Müdürlüğün internet sayfasından yapılan tanıtımda; Kovada Gölü Milli Parkı, Kızıldağ Milli Parkı, Beydağları Sahil Milli Parkı, Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkı, Köprülü Kanyon Milli Parkı, Altınbeşik Mağarası Milli Parkı ve Saklıkent Milli Parkı hakkında enformasyon yapıldı.   KOVADA GÖLÜ MİLLİ PARKI İli: Isparta İlçesi: Eğirdir-Sütçüler Alanı: 65340 Dekar (47220 Dekar Orman Alanı) (8105 Dekar Göl Alanı) (10015 Dekar Ziraat arazisi) Yerleşim Yerleri: Milli Park alanı içinde Kırıntı Köyü yerleşiminin tamamı, Yuvalı Köyü Bahçıvanlar mahallesi, Karadiken Köyü Yenimahalle mahallesi ve Akbelenli Köyü Denizaltı mahallesi bulunmaktadır. KAYNAK DEĞERLERİ Jeolojik Yapı: Gölü çevreleyen formasyonlar geniş alanları kaplayan massif kalkerlerdir. Güney tarafında kalkerlerin altında kil ve kumtaşı tabakaları da bulunmaktadır. Kuzeyde ise, en yeni jeolojik formasyon olan alüvyonlara rastlanmaktadır. Bu sebeplerle Kovada Gölü; tektonik hareketler sonucu oluşmuş karstik bir polyedir. FAUNA Memeliler: Kirpi, yaban keçisi, dağ keçisi, ağaç sansarı, yaban domuzu, porsuk, tavşan, kızıl tilki, ağaç sincabı Milli Park içinde bulunan memeli türleridir.   Kuşlar: Kovada Gölü Milli Parkı sınırları içerisinde varolan kuş türlerini belirlemek amacıyla yapılan çalışmalara yörede 167 kuş türünün varolduğu belirlenmiştir. Bunlardan Bern Sözleşmesi Koruma Listelerine göre yapılan değerlendirme sonucu alanda saptanan kuş türlerinden 116’sı Ek-II’ye, yani “Mutlak Koruma Altındaki Türler” listesi’ne girmekte; 44 kuş türü Ek-III’e, yani “”Koruma Altındaki Türler” Listesi’ne girmekte, kalan 7 kuş türü ise her iki listede de yer almamaktadır. IUCN tarafından hazırlanmış Avrupa Kırmızı Listesi (ERL)’ne göre yapılan değerlendirme sonucu yörede var olduğu belirlenen kuş türleri arasından Küçük kerkenez (Falco naumanni)‘in Vu (=Zarar Görebilir); Akkuyruklu Kartal (Haliaeetus albicilla)’ın ise LR/nt(=Düşük Risk) kategorisinde bulundukları belirlenmiştir. Milli Park alanı için elde edilmiş sayı, Türkiye’de bugüne kadar kaydedilmiş olan kuş türleri sayısının 1/3’ü kadardır. Balıklar: Pullu sazan, kadife balığı, sudak, gümüş havuz balığı Kovada Gölü’nde bulunan türlerdir. Sürüngenler: Milli Park sınırları içerisinde 13 sürüngen türünün yaşadığı belirlenmiştir. Adi kertenkele, kaplumbağa, yılan, benekli su kaplumbağası belli başlılarıdır. FLORA Kovada Gölü Milli Parkı’nda; 75 familyaya ait 259 cins, 361 tür, 44 alttür ve 10 varyete tespit edilmiştir. Çalışma alanından tespit edilen bitkilerin fitocoğrafik bölgelere dağılımı ise; Iran-Turan 42 (11,6), Avrupa-Sibirya 14 (3,9) ve Akdeniz 41 (11,3) şeklindedir. 264 tür (73,1) ise birden fazla fitocoğrafik bölgeye ait ya da fitocoğrafik bölgesi bilinmeyenler grubundadır. IUCN kriterlerine göre alanda tespit edilen türlerin tehlike kategorilerinin dağılımı ise; 338 LC, 1 EN ve 1 NT şeklindedir. Kovada Gölü Milli Parkı sınırları içerisinde 28 de endemik bitki türü tespit edilmiştir.Orman ağaç ve ağaççıkları: Kızılçam, karaçam, sedir, toros göknarı, Meşe (sapsız, saçlı, pırnal, kermes, kasnak) türleri, ardıç, çınar, çitlenbik, akçakesme, mirtus, menengiç, boyacı sumağı, yemişen, böğürtlen, defne, tesbih çalısı, karaçalı, karamuk, laden. Otsu bitkilerin yapılmış bir tespiti bulunmamaktadır.   KÜLTÜREL VE ARKEOLOJİK DEĞERLERİ Gölün en derin yeri günümüzde 7 m. dir. Suda bulunan ve göle yeşil renk veren tortular gölün dibinin görülmesini engellemektedir. Kovada Gölü Milli Parkı içerisinde eski medeniyetlere ait hiçbir emare bulunmamakla birlikte yakın çevresinde tarihi ve arkeolojik değeri çok yüksek önemli sahalar mevcuttur. Kovada Gölü, Greko-Romen Psidyasına çok yakındır. Neolotik devirden Omanlı Devrine kadar yakın çevresinde yaşayanlara ait, Yazılı Kanyon-Kral Yolu, Ağlasun (Sagalossos), Burdur (Hacılar Höyüğü), Eğirdir (Dündar Bey Medresesi, Hızır Bey Camii), Atabey Medresesi, Yalvaç (Psidia bölgesi) gölün yakın çevresindeki önemli kalıntı ve yapılardır.   MEVCUT ARAZİ KULLANIM Milli Park içinde bulunan Ziyaretçi Tanıtım Merkezi ve Büfe ziyaretçilerin kullanımına açıktır. Ayrıca Milli Park içinde iki farklı yürüyüş rotası bulunmaktadır. Bunlar; Kırıntı Köyü – Giriş Kontrol Noktası - Kovada Koyu Günübirlik Kullanım Alanı (rota uzunluğu 5 km) ve Kovada Koyu Günübirlik Kullanım Alanı – Denizaltı Mevkii – Bahçıvanlar Manzara Seyir Noktası – Zamkadın Manzara Seyir Noktası (rota uzunluğu 8.5 km) dir. Tur güzergahları üzerinde 2 adet mola noktası bulunmaktadır. Bunlar; Bahçıvanlar Mola Noktası ve Zamkadın Mola Noktasıdır.   KOVADA GÖLÜ MİLLİ PARKI GÖRÜLECEK YERLER Orman Ekosistemi, Kovada Gölü, Ziyaretçi Merkezi, Yürüyüş Rotaları, Günübirlik Kullanım Alanıdır. KOVADA GÖLÜ MİLLİ PARKI’NDA YAPILABİLECEK AKTİVİTELER Zengin Bitki Örtüsü ve Jeolojik Yapı Gözlemi, Doğa Yürüyüşü, Piknik, Fotoğrafçılık İmkânı bulunmaktadır. ULAŞIM Eğirdir İlçesine 24 Km, Isparta İline 84 Km, Antalya’ya 180 Km’ dir. Kovada Gölü Milli Parkı Eğirdir-Antalya Karayolu ile ülke ulaşım ağına bağlanmaktadır. Milli Park alanı içerisinde geçen önemli bir başka ulaşım bağlantısı ise Eğirdir-Antalya Karayolu’ndan Kınalı Tepe mevkiinde ayrılarak Sütçüler’e devam eden, Kırıntı Köyü ile Denizaltı ve Yenimahalle yerleşmelerini de birbirlerine bağlayan yoldur.     KIZILDAĞ MİLLİ PARKI İli: Isparta-Konya İlçesi: Ş.Karaağaç, Y.Bademli, Kurucova Alanı: 594000 Dekar Uzun Devreli Gelişim Planı (UDGP) Onay tarihi: 17.09.2012 Yerleşim Yerleri: Kızıldağ Milli Parkı sınırları içerisinde 2 ilçe (Şarkîkaraağaç-Yenişarbademli) ve 13 köy yerleşimi (Gölkonak, Gedikli, Sarıkabalı, Belceğiz, Armutlu, Karayaka, Kıyakdede, Yassıbel, Beyköy, Çeltek, Yeniköy, Çaltı, Fakılar) bulunmaktadır. JEOLOJİK YAPI: Jeolojik yapısını kalkerler ve karstik yer şekilleri meydana getirir. Karstik bir polye olan Beyşehir Gölü’nün oluşumunda tektonik hareketlerin rolü bulunmaktadır. FAUNA: Memeliler: Yaban Keçisi, Sansar, Yaban Domuzu, Porsuk, Tavşan, Ağaç Sincabı, Ayı, Tilki, Kurt, Vaşak Milli Park ve yakın çevresinde bulunan memeli türleridir. Kuşlar: Keklik, Çulluk, Sığırcık, Ardıç kuşları, Kartal, Şahin, Akbaba, Baykuş, ve diğer böcekçil kuşlar Milli Park ve yakın çevresinde bulunmaktadır. Su kuşları: 62 yerli, 43 kış göçmeni, 49 yaz göçmeni, 27 transit göçmen olmak üzere 181 kuş türü tespit edilmiştir. Balıklar: Kadife, Sudak, Sazan, Tatlı su kefali balığı ve Kerevit bulunmaktadır. FLORA : Orman Ağaçları: Karaçam, sedir, toros göknarı, ardıç (kokar, boylu, katran, adi ) meşe (kasnak, pırnal, lübnan, saçlı, mazı), titrek kavak, dere boylarında; ıhlamur, çınar, söğüt gibi ağaçlar, Alt flora olarak: Karamuk, laden, yabani gül, böğürtlen, boyacı sumağı, geven gibi çok yıllık bitkilerin yanında tam tespiti yapılmamakla birlikte 80’den fazla tıbbi ve aromatik otsu bitki türü mevcuttur. SDÜ tarafından yapılan tespite göre genel sahada tespit edilen 1200 taksondan 195’i endemiktir.80 ‘den fazla tıbbi ve aromatik bitki ve 35 ‘e yakın mantar çeşidi bulunmaktadır.   DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLAR: Jeolojik olarak karstik bir yapıya sahip olan milli parkın en önemli kaynak değerlerinden biri; Pınar Gözü Mağarası’dır. Bir diğer önemli kaynak değeri Beyşehir Gölü ve adalardır. Milli Park flora ve fauna yapısıyla da dikkat çekmektedir. Milli Park içinde 201 adet endemik bitki türüne rastlanmıştır. Bu türlerden 169’u geniş, 32’si ise dar endemiktir. Sedirleri ile tanınan Milli Park’ta; karaçam, ardıç, meşe toplulukları ile bozuk maki formasyonları önemli flora yapısını oluştururken; Beyşehir Gölü’nde yer alan su kuşları toplulukları ve iç kesimlerdeki ötücü kuşlar, keklikler ve yırtıcı kuşlar ise önemli fauna değerleridir. Ayrıca Milli parkta kurt, tilki, yaban domuzu, sansar, tavşan gibi memelilere de rastlanmaktadır.   PINARGÖZÜ MAĞARASI:15 Km uzunluğu ile Türkiye’nin en uzun mağarasıdır. Bulunduğu alan olarak mağaralar yönünden oldukça zengin olup, keşfedilmemiş birçok mağaranın bulunma olasılığı yörenin jeolojik açıdan zengin olduğunu göstermektedir. Mağaranın başlangıcı ve bitişi arasında 720 m. lik kot farkı bulunmaktadır. Mağaranın keşfi tam olarak bitirilememiştir. Diğer yandan Dedegöl dağında 1996 yılında keşfedilen Kuyukuyu mağarası 832 m. lik derinliği (1231 m. uzunlukta) derinliği ile dünyada en derin mağaralar içinde 125. ülkemizde ise 3. sırada bulunmaktadır. MEVCUT KULLANIM Milli Park içinde iki adet Günübirlik Kullanım alanı bulunmaktadır: Kızıldağ bölümünde: 1 Adet Kır Lokantası, 1 Adet Büfe, 5 Adet Orman Köşkü, 1 Adet Mescit, Çadırlı Kamp Alanı, 5 Adet tuvalet ve 2 Adet Çeşme bulunmaktadır. Yenişarbademli bölümünde : (Pınargözü Günübirlik Kullanım Alanı) 1 adet Kır Lokantası, 1 adet WC ve 1 Adet bulaşık Yıkama Yeri bulunmaktadır. KIZILDAĞ MİLLİ PARKI GÖRÜLECEK YERLER Sedir Ormanı, Beyşehir Gölü, Pınar Gözü Mağarası, Mada Adası, Mavi Sedir Otel, Günübirlik Kullanım Alanıdır. KIZILDAĞ MİLLİ PARKI’NDA YAPILABİLECEK AKTİVİTELER Zengin Bitki Örtüsü ve Jeolojik Yapı Gözlemi, Kampçılık, Doğa Yürüyüşü, Piknik, Fotoğrafçılık, Konaklama İmkânı Bulunmaktadır.  KIZILDAĞ MİLLİ PARKI’DA KONAKLAMA İMKÂNLARI Milli Park içinde 6’şar kişilik yatak kapasiteli 5 adet bungalov bulunmaktadır. Yemek ihtiyacına yönelik 1 adet Kır kahvesi mevcuttur. Ayrıca Milli Park içinde Özel sektör tarafından işletilen 67 yatak kapasiteli Mavi Sedir Oteli bulunmaktadır. Otel oda-kahvaltı şeklinde hizmet vermektedir.   BEYDAĞLARI SAHİL MİLLİ PARKI İli: Antalya İlçesi: Konyaaltı-Kemer-Kumluca- Alanı: 311,658 Dekar (99,2’lik kısmı (309,151 dekar) orman alanı ve kalan kısımları 2B, şahıs ve hazine alanıdır.) Uzun Devreli Gelişim Planı (UDGP) Onay tarihi: 26.10.2015 Yerleşim Yerleri: Beydağları Sahil Milli Parkı'nın yakın çevresinde Antalya İl Merkezi, Beldibi, Göynük, Kemer, Tekirova, Çamyuva ve Adrasan yerleşmeleri bulunmaktadır. KAYNAK DEĞERLERİ Jeolojik Yapı: Batı Torosların Genç Dağlar kuşağını içine alan yörenin jeolojik yapısı genellikle kalker ve serpantin kayaçlarından meydana gelir. Olympos'un birkaç km batısındaki dağlık arazide kalker ve serpantin formasyonları kontağındaki çatlaklardan çıkan ve "Likya'nın Sönmeyen Ateşi" diye adlandırılan doğalgaz yüzyıllardır yanmakta ve Bellerophontos mitosuna Chimaira (Yanan Taş) adıyla geçerek yöreye mitolojik değer kazandırmaktadır. FAUNA Memeliler: Kirpi, Meyve Yarasası, Fare Kulaklı Yarasa, Kirpi, Sincap, Oklu kirpi, Tavşan, Çakal, Kurt, Tilki, Kaya Sansarı, Porsuk, Domuz, Yabankeçisi Milli Park ve yakın çevresinde bulunan memeli türleridir. Kuşlar: Milli Park ve yakın çevresinde günümüze kadar gerçekleştirilen ornitolojik çalışmalara göre bölgede 85 kuş türü bulunmaktadır. Bu türlerden 57'si yerli, 21'i göçmen ve 7'si yaz göçmenidir. Bu türlerden bazıları; Yılan Kartalı, Atmaca, Şahin, Arıcıl, Kerkenez, Küçük Kerkenez, Gezginci Doğan, Kara Doğanı, Kınalı Keklik, Bıldırcın, Kaya Güvercini ve Tahtalı Güvercindir. sürüngenler: Milli Park ve yakın çevresinde 5 iki yaşamlı ve 11 sürüngen türü bulunmaktadır. Ulupınar Semenderi, Kemer Semenderi, Gece Kurbağası, Ova Kurbağası, Ağaç Kurbağası, Çizgili Kaplumbağa, Tosbağa, Deniz Kaplumbağası, Toros Kertenkelesi, İri Yeşil Kertenkele, Kara Yılan, İnce Yılan, Sikkeli Yılan, Kocabaş Yılan, Yarı Sucul Yılan ve Kör Yılandır. Milli Park içinde iki yeni semender türü keşfedilmiştir. Bu türler Lyciaslamandra arikani (Ulupınar Semenderi) ve Lyciasalamandra yehudahi (Kemer Semenderi) dir. Her iki tür de endemiktir. FLORA Akdeniz Bölgesi'nin bütün ekolojik şartlarına sahip olan Milli Parkta, bitki örtüsü deniz kıyısında fıstık çamları ile başlar, yükseldikçe kızılçam, karaçam ve 1000 metrenin üstünde sedir ağaçları görülür. Milli Park sınırları içinde 1000 e yakın bitki türü ve bunların içinde de 21 endemik türün bulunuşu Milli Park'ın tür yönünden çeşitliliğini göstermektedir. Milli Park içinde bulunan Tahtalı Dağı'ndaki kızılçam ormanları, Türkiye genelinde en büyük ve en iyi durumdaki alçak arazi kızılçam ormanı örneklerinden biri olması nedeniyle, uluslararası önem taşımaktadır. Daha yüksek kesimlerde kızılçam yerini sedir (Cedrus libani), karaçam (Pinus nigra ssp. pallasiana) ve lokal olarak da boylu ardıç (Juniperus excelsa), kokulu ardıç (Juniperus foetidissima), gürgen yapraklı kayacık (Ostrya carpinifolia) ve mazı meşesi (Duercus infectoria) topluluklarına bırakmaktadır. KÜLTÜREL VE ARKEOLOJİK DEĞERLERİ Antik çağlarda Likya olarak bilinen bölgenin doğusunda yer alan Milli Park, tarih öncesi dönemlerden itibaren iskân bölgesi olmuştur. Sahilin kuzeyindeki Beldibi mağarasındaki buluntular bunu ispatlamaktadır. Milli Park'ın en önemli yerleşim yerleri MÖ VII. yüzyılda Rodos Kolonosi olarak kurulan Phaselis (Tekirova) ve Olympos şehirleridir. Ayrıca Kemer ilçe merkezinde bulunan Idyros Antik Kenti kalıntıları da M.S. III. yüzyıldan itibaren bölgenin önemli denizcilik ve ticaret merkezi olduğunu göstermektedir.  Chimaera Antik Kenti, Adrasan Limanı ve Gagai Antik Kenti diğer görülmesi gereken tarihi yerleşimlerdir. MEVCUT ARAZİ KULLANIM Beydağları Sahil Milli Parkı içinde 15 adet Günübirlik Kullanım Alanı, 3 adet Kamp Alanı, 3 adet Tur Güzergâhları, Yürüyüş Yolları, 3 adet Mola Noktası, 2 adet Manzara Seyir Noktası, Yaban Hayatı Gözlem Noktaları, Kaya Tırmanış Alanları ve 2 adet Yamaç Paraşütü Atlama Alanı bulunmaktadır.   BEYDAĞLARI SAHİL MİLLİ PARKI GÖRÜLECEK YERLER Likya Yolu Phaselis (Tekirova) Antik Kenti, Olympos Antik Kenti, Chimaera Antik Kenti, Gagai Antik Kenti, Çıralı Yanartaş Sıçan Adası, Üç Adalar (3 tane), Pırasalı Ada, Tuzla Adaları (2 tane), Sulu Ada, Top Adası, Beş Adalar (Deveci Taşı), Şıldanlar Adaları, Ateş Adası (Top Adası) Adrasan Limanı Gelidonya Feneri Günübirlik Kullanım Alanları(Tünektepe, Topçam, Küçük Çaltıcak, Büyük Çaltıcak, Kargıcak-I, Kargıcak-II, Beldibi GB [Bahçecik-1, Bahçecik-2, Beldibi-1, Beldibi-2] Çifteçeşmeler, Kesmeboğazı-1, Kesmeboğazı-2, Kemer-1 (Küçük Burun), Kemer-2 (Ayışığı Koyu), Üçgen, Alacasu Koyu) Kamp Alanları (Göynük, Kındılçeşme ve Göynük Kanyonu Çomaklar Mevkii) Tur Güzergâhları (Antik Likya Yolu, Adrasan-Sazak Koyu, Kesme Boğazı - Sumakseniri Damları – Antik Likya Yolu) Yürüyüş Yolları (Göynük Kanyonu) Mola Noktaları (Göynük Kanyonu, Yanartaş, Sazak Koyu) Manzara Seyir Noktaları (Kuzu Burnu, Fener Burnu) Yaban Hayatı Gözlem Noktaları Kaya Tırmanış Alanları (Akyarlar mevkii ve Olympos) Yamaç Paraşütü Atlama Alanları (Tünektepe ve Tahtalıdağı) Teleferik Hattı ve İstasyonları (Tünektepe ve Tahtalıdağı)  BEYDAĞLARI SAHİL MİLLİ PARKI’NDA YAPILABİLECEK AKTİVİTELER Tüm Deniz Sporları, Zengin Bitki Örtüsü ve Jeolojik Yapı Gözlemi, Çadırlı Kamp, Arkeolojik Alanlar Gezileri, Doğa Yürüyüşleri, Doğa Sporları (Yamaç Paraşütü, Kaya Tırmanma vb.), Piknik, Fotoğrafçılık, Konaklamalı Tatil (otel, motel, bungalov vb.) imkânları bulunmaktadır. ULAŞIM Milli Park içinde ulaşım Antalya-Kemer-Kumluca karayolu ile sağlanmaktadır. Antalya-Beldibi arasında 3 adet tünel geçişi bulunmaktadır.   GÜLLÜK DAĞI (TERMESSOS) MİLLİ, PARKI iL: Antalya İlçesi: Korkuteli Alanı: 67 020 Dekar  Uzun Devreli Gelişim Planı (UDGP) Onay tarihi: 22.05.1971 Yerleşim Yerleri: Milli Park alanı içinde herhangi bir yerleşim yeri bulunmamaktadır. Ancak Milli parka adını veren Termessos Antik Kenti Park alanı içinde bulunmaktadır.   KAYNAK DEĞERLERİ Jeolojik Yapı: Güllük Dağı’nın sarp kayalıkları, duvarları 600 m’ye kadar yükselen Mecine Kanyonu en önemli jeolojik kaynak değerleridir.   FAUNA Memeliler: Yaban domuzu, tilki, çakal, karakulak, yaban kedisi, porsuk, tavşan, sansar, sincap, kirpi, karaca, dağ keçisi, ağaç yediuyuru, yarasa, vaşak Milli Park içinde bulunan memeli türleridir. Kuşlar: Türkiye’de bulunan 456 kuş türünün 113’ü bu Milli Parkta görülmektedir. Karaca, Şah kartal bıldırcın, çulluk, çil keklik, kınalı keklik ve kumru başlıca türlerdendir. Sürüngenler: Milli Park sınırları içerisinde 20 sürüngen türünün yaşadığı belirlenmiştir. Tosbağa (Kara Kaplumbağası), Benekli Kaplumbağa, Kör Kertenkele, Dikenli Kertenkele, Yarım Parmaklı Keler, İnce Kertenkele, Benekli Kertenkele, Sikkeli Yılan ve Şeritli Engerek belli başlılarıdır. FLORA 250-1665m yükselti farklılığı ve değişik bakı özelliği ile zengin biyolojik çeşitliliğe sahip milli parkta, Akdeniz iklim tipinin bitki topluluklarını sergileyen orman ve maki örtüsü içerisinde sakız ağacı, yabani zeytin, sandal, keçiboynuzu, defne, tespih vb. 680 bitki türü tespit edilmiş olup, 80 (11.76) adedi Türkiye endemiği olarak tanımlanmıştır. Dağ Ekosistemi; 250-1665m. Kızılçam orman, Akdeniz maki vejetasyon ve kayalık bölgelerden oluşmaktadır. KÜLTÜREL VE ARKEOLOJİK DEĞERLERİ Anadoludaki arkeolojik yöreler açısından, en iyi korunmuş antik şehirlerden biri olan ve milli parka adını veren Termessos, Antalya’nın kuzeyinde geniş düzlükler meydana getiren traverten basamaklarından sonra yükselen, Torosların Güllük Dağı yamaçlarında, deniz seviyesinden 1050 m yükseklikte yer alır.   Termessos şehrini, Anadolu’nun yerli halklarından olan ve savaşçı karakterleriyle bilinen Solimler kurmuştur. Termessos ve Solimler hakkındaki ilk bilgiler Herodot tarihi ile Bellerofontes efsanesine bağlı olarak, Homeros’un İlyada Destanı'ndan elde edilmektedir. Termessos’un tarih sahnesine çıkışı ise M.Ö. 334’de İskender’in bölgeden geçerken elde edemediği tek kent olduğu tarihle başlamaktadır.   Termessos’ta mevcut yapılardan en eskileri, Hellenistik devre ait mezarlardır. Diğer kalıntılarsa Roma dönemine aittir. Termessosluların, küçük Asya da Roma etkisi azalınca şehirlerini terk ettikleri tahmin edilmektedir. Aşağı şehir, şehir merkezi ve mezarlık olarak 3 bölümde gelişmiş Roma döneminde en parlak çağlarını yaşamıştır. Şehrin surları, kuleler, kral yolu, Hadrian Kapısı, Gymnasium, Agora, Tiyatro, Odeon, zengin süslemeli mezarlar, şehrin suyunu sağlayan sarnıçlar ve drenaj sistemi Termessos’un en görkemli yapılarının kalıntılarıdır.   MEVCUT ARAZİ KULLANIM Milli Park içerisindeki İdare ve Ziyaretçi Tanıtım Merkezi her türlü donanımıyla ziyaretçilere park hakkındaki bilgileri verebilecek şekilde hizmet vermektedir. “Doğa Okulu” olarak, Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, üniversiteler ve TÜBİTAK ile işbirliği içerisinde doğa derslerinin uygulamalı olarak gerçekleştirildiği bir sahadır. Günübirlik Kullanım Alanında; 1 Adet Tuvalet-Bebek Bakım Odası ve Mescit, çocuk oyun alanı, çeşmeler, piknik birimleri ve mangal üniteleri, otopark alanları bulunmaktadır. GÜLLÜK DAĞI (TERMESSOS) MİLLİ PARKI GÖRÜLECEK YERLER Termessos Antik Kenti Orman Ekosistemi, İdare ve Ziyaretçi Tanıtım Merkezi, Günübirlik Kullanım Alanıdır.     GÜLLÜK DAĞI (TERMESSOS) MİLLİ PARKI’NDA YAPILABİLECEK AKTİVİTELER Antik Kent Gezisi, Zengin Bitki Örtüsü ve Jeolojik Yapı Gözlemi, İdare ve Ziyaretçi Tanıtım Merkezi Gezisi Doğa Yürüyüşü, Piknik, Fotoğrafçılık Bisiklet Sporu Dağcılık İmkânı bulunmaktadır.   ULAŞIM Milli Park, Antalya’ya 34 km uzaklıkta olup, Antalya-Korkuteli karayolu ile ulaşılır.     KÖPRÜLÜ KANYON MİLLİ PARKI İli: Antalya/ Isparta İlçesi: Manavgat-Serik/ Sütçüler Alanı: 366.140 Dekar (287.280 Dekar Orman Alanı, 25.390 Dekar Ziraat Arazisi, 2.130 Dekar Otlak Alanları, 680 Dekar Yerleşim Yeri ve 51.390 Dekar Taşlık-Kumluk Alan) Uzun Devreli Gelişim Planı (UDGP) Onay tarihi: 30.05.2014 Yerleşim Yerleri: Beşkonak, Karabük, Altınkaya, Gaziler ve Ballıbucak köylerinin tamamı Milli Park alanı içinde yer almaktadır. Yeşilvadi ve Çaltepe köylerinin ise bir kısmı Milli Park içinde yer almaktadır. KAYNAK DEĞERLERİ Jeolojik Yapı: Bölgenin kil, kumtaşı, konglomera ve kalker kayaçlarından meydana gelen jeolojik yapısı karstik yer şekillerinin oluşmasına imkân sağlamaktadır. Milli parkın ana kaynağını oluşturan Köprü Irmağı’nın, Bolasan Köyü ile Beşkonak arasında meydana getirdiği yarma vadi, 14 km uzunluğu ve 100 m’yi aşan duvarlarıyla ülkemizin en uzun kanyonudur. Köprülü Kanyon Milli Parkı’nı önemli kılan en seçici özelliği morfolojik olarak oluşum gösteren kanyon yapılarıdır. Milli Park içerisinde yöre halkının adam kayaları ya da şeytan kayaları olarak adlandırdığı kaya oluşumları mevcuttur. Bu oluşumların yanı sıra Milli Park, derinliği 500 m’ye ulaşan, toplam uzunluğu 12 km.’yi bulan iki parçalı ana kanyon ile servi ormanlarının bulunduğu vadiyi Köprüçay’a bağlayan 2 km uzunlukta ikinci bir kanyona sahiptir.   Orta Torosların Karstik kuşağı içinde kendine yer bulan Köprülü Kanyon vadisi ve Antalya-Köprülü Kanyon Milli Parkı’nda 13 adet farklı litolojiye sahip jeolojik formasyon yer almaktadır. FAUNA Memeliler: Milli Park içinde; 16 familyaya ait 37 memeli türünün yayılış gösterdiği belirlenmiştir. Bu da tüm Türkiye’de yayılış gösteren memeli türlerinin (yaklaşık 170 tür) 1/5’ini oluşturmaktadır. Belli başlı memeli türleri; yaban keçisi, karakulak, vaşak, geyik, dağ keçisi, ayı, tilki, kurt, tavşan, sansar ve porsuktur. Kuşlar: Köprülü Kanyon Milli Parkı sınırları içinde avifaunayı oluşturan 14 takım ve 41 familyaya ait 148 kuş türünün yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Kızıl akbaba, Kaya sıvacısı, kuyrukkakan, karakulaklı kuyrukkakan, aksırtlı kuyrukkakan, kaya serçesi, ebabil, kaya kartalı, taşkızılı, gökardıç, kızıl kirazkuşu, yılan kartalı, kaya güvercini, kaya kırlangıcı, kaya kirazkuşu başlıca önemli kuş türleridir. Balıklar: Milli Park içinde toplam 7 balık türü (2’si egzotik) bulunmaktadır.  Milli Parka adını veren Köprü Çayında tespit edilen balık türleri; Alabalık, Barbus, Siraz, Çiçek balığı, Havuz balığı, Gökkuşağı alabalığı’dır. Sürüngenler: Milli Park içinde toplam 13 familyaya ait 25 farklı sürüngen türü bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; Tosbağa, Çizgili Kaplumbağa, Kör Kertenkele, Oluklu kertenkele, Kör Yılan, Kara Yılan ve Hazer Yılanı’dır. FLORA Koruma öncelikleri olarak aşağıdaki özellikler tanımlanmıştır: Saf servi (Cupressus sempervirens) ormanı, Milli Parkın en önemli doğal kaynak değeridir. Köprülü Kanyon Milli Parkı’ndaki yaklaşık 400 hektarlık doğal servi ormanı, bir zamanlar geniş yayılış gösterdiği tüm Akdeniz bölgesinin en büyük doğal servi ormanıdır. Yaşlı ibreli ormanlar-makiler Sedir (Cedrus libani) ve Toros göknarı (Abies cilicica ssp. isaurica) ile karışık olan yaşlı karaçam (Pinus nigra) ormanları doğal yapılarıyla büyük ekolojik öneme sahiptir. Zengin ve çeşitli bitki örtüsü 230’u endemik olan 950 civarında takson ile Köprülü Kanyon Milli Parkı bitki örtüsü dikkat çekici bir zenginlik ve çeşitlilik sunmaktadır.   KÜLTÜREL VE ARKEOLOJİK DEĞERLERİ Milli park tabii güzellikleri kadar, zengin kültürel kaynağa da sahiptir. M.Ö. 5. yüzyılda kurulmuş antik Selge şehrinin tiyatrosu, agorası, Zeus ve Artemis tapınakları, sarnıçları, su kemeri, Köprü Irmağı ve Kocaçay üzerinde bulunan Oluk ve Büğrüm köprüleri ile Selge’yi Pamphylia sahil şehirlerine bağlayan taş kaplamalı tarihi yolu şehrin kalıntılarının en çarpıcı örnekleridir. Alanda yaşayan halkın kendine özgü bir kültürü vardır. Bu insanlar modern dünya ile temas içinde olmalarına rağmen geleneklerini de sürdürmektedirler. Hayvancılıkla birlikte yaylacılık hayat tarzı gelişmiştir. Yöreye özgü taş malzeme kullanılan mimari de önemli kültürel değerdir. MEVCUT ARAZİ KULLANIM Milli Park içinde Büğlüm Köprü Günübirlik Kulanım Alanı mevcuttur. Günübirlik Kullanım Alanında; tuvaletler, çeşmeler ve seyir terası bulunmaktadır.   KÖPRÜLÜ KANYON MİLLİ PARKI GÖRÜLECEK YERLER Saf Servi Ormanları, Yaşlı İğne Yapraklı Ormanları, Köprüçay Irmağı, Adam Kayaları (Şeytan Kayaları) Kanyonlar Bozburun Dağı Selge Antik Şehri ve Su Yolu, Oluk Köprü-Büğrüm Köprü Kral Yolu Su kemeri Gözetleme Kulesi Milli Park içerisinde ve çevresinde bulunan 11 adet köy Yürüyüş Rotaları Günübirlik Kullanım Alanıdır.   KÖPRÜLÜ KANYON MİLLİ PARKI’NDA YAPILABİLECEK AKTİVİTELER Zengin Bitki Örtüsü ve Jeolojik Yapı Gözlemi, Yaban Hayatı Gözlemciliği, Doğa Yürüyüşü, Piknik, Fotoğrafçılık İmkânı, Rafting, Kano Sporu, Oryantring, Çadırlı/ Karavanlı Kampçılık Olta Balıkçılığı, Kanyoning, Yayla Turizmi, Atlı Yürüyüş, Bisiklet Sporu bulunmaktadır.   ULAŞIM Milli Parka, Antalya – Manavgat karayolunun 49. km’sinden ayrılan asfalt bir yol ile gidilir. Bu yol Akdeniz sahillerinden ayrılıp Taşağıl’dan geçerek Beşkonak’a ulaşır.   ALTINBEŞİK MAĞARASI MİLLİ PARKI İli: Antalya İlçesi: İbradi-Akseki Alanı:11.460 Dekar (10.440 Dekar Orman Alanı, 738 Dekar Kayalık Alan, 288 Dekar Tarım Alanı) Uzun Devreli Gelişim Planı (UDGP) Onay tarihi: 07.01.2013 Yerleşim Yerleri: Altınbeşik Mağarası Milli Parkı içerisinde herhangi bir yerleşim alanı bulunmamaktadır. Alanın yakın çevresinde, kuzeyinde İbradı, kuzeybatısında Ormana, güneybatısında Ürünlü ve güneydoğusunda Menteşbey yerleşmeleri bulunmaktadır. KAYNAK DEĞERLERİ Jeolojik Yapı: Yatay ve kısmen aktif bir mağara sistemi olan Altınbeşik Mağarası adını üst kısımda yer alan Altınbeşik Tepesi’nden almaktadır. Torosların bu bölgesi hem jeolojik hem de jeomorfolojik yönden çok karışık bir yapıya sahiptir. Tersiyer ortalarında meydana gelen şiddetli kıvrımları, bu dönemin sonunda şiddetli dikey yükselmeler izlemiştir. Jeolojik bindirmeler, büyük kırıklar ve derin kazılmış vadiler bu hareketli jeolojik geçmişin sonucudur. Altınbeşik Mağarası Üst Kretase yaşlı kireçtaşları içinde kırıklar üzerinde oluşmuştur. Mağara üst üste 3 seviyede gelişmiştir. En alt ve orta seviye yağışlı mevsimlerde aktif, en üst seviye ise devamlı kurudur. Altınbeşik Mağarası daha kuzeyde bulunan Eynif Polyesi’nin ve civarındaki bir dizi daha küçük polyelerin yer altına intikal eden sularının toplanarak tahliye edildiği bir ana yeraltı deresi görevini görmektedir. Güz aylarında mağara içinde çok miktarda durgun göletler vardır. Mağara içindeki kum ve çakıl birikintilerinden, kayalar üzerindeki akıntı oyuklarından bahar aylarında orta ve alt seviyeden debisi kuvvetli yeraltı derelerinin aktığı anlaşılmaktadır. Altınbeşik Mağarası’nın aktivitesini tamamen yitirmiş olan üst seviyesinde, tabanda kaya blokları dikkati çeker, bunların yanında dikit ve sarkıt oluşumları da vardır. Orta seviyenin tabanı daha çok dere yatakları özelliğini taşır. Burada kaya blokları geniş yerler kaplar, yer yer kum ve çakıl depoları ile traverten oluşumları görülür. Mağaranın girişinden itibaren ilk 200 m mağaranın alt seviyesini oluşturur ve burası devamlı su altındadır.Alt seviyenin bitiminde 40 m’lik dik bir çıkış vardır. Bu çıkış ve bitişik duvarlar beyaz renkli kalın travertenlerle kaplıdır. Mağaranın en güzel bölümünü burası oluşturmaktadır.   FAUNA Memeliler: Milli Park içinde yapılan arazi çalışmaları sonucunda 19 memeli türü tespit edilmiştir. Bunlardan bazıları; kirpi, sincap, fare, yaban domuzu, tilki ve yarasadır. Kuşlar: Altınbeşik Mağarası Milli Parkı’nda yapılan kuş gözlemleri sonucunda 58 kuş türü gözlenmiştir. Kaya kartalı, atmaca, kızıl şahin, kerkenez, kınalı keklik türlerden bazılarıdır.   Balıklar: Milli Park içinde Manavgat Çayı’nda 2 balık türü tespit edilmiştir. Bu türlerden bir tanesi Dağ Alası olup doğal olarak bulunmaktadır. Diğer tür ise Gökkuşağı Alası’dır. Sürüngenler: Milli Park içinde yapılan arazi çalışmaları sonucunda 11 sürüngen türü tespit edilmiştir. Bunlardan bazılar; Tosbağa, İnceparmaklı Keler, Dikenli Keler, İnce Kertenkele, Toros Kertenkelesi ve Yeşil Kertenkeledir.   FLORA Alanda şu ana kadar yapılan floristik çalışmalar ve literatür tarama sonucuna göre 84 familyaya ait 573 tür ve türaltı seviyede takson tespit edilmiştir. Altınbeşik Mağarası Milli Parkında klasik, Akdeniz maki bitki örtüsü hâkimdir. Milli Park alanı ve çevresinde ağaç türlerinden sedir, ardıç ve kızılçam yayılış göstermektedir. Alanda birçok çiçek türü mevcuttur. KÜLTÜREL VE ARKEOLOJİK DEĞERLERİ Mağaranın bulunduğu bölge ve mağarada çıkan suyun döküldüğü Manavgat Çayı çevresi tarih boyunca antik yerleşimlere evsahipliği yapmış olup, çevredeki bir çok tarihi kalıntı geçmişten günümüze insan hayatına dair ipuçları sunmaktadır. MEVCUT ARAZİ KULLANIM Mağara giriş bölgesinde ziyaretçilerin kullanımına yönelik bir düzenleme yapılmış olup bu alanda oturma grupları, piknik masaları, çöp kutuları, taş kaplama yürüyüş yolu ve kameriye bulunmaktadır. ALTINBEŞİK MAĞARASI MİLLİ PARKI GÖRÜLECEK YERLER Altınbeşik Mağarası, Manavgat Çayı, Orman Ekosistemi, Yürüyüş Rotaları, Günübirlik Kullanım Alanıdır.   ALTINBEŞİK MAĞARASI MİLLİ PARKI’NDA YAPILABİLECEK AKTİVİTELER Zengin Bitki Örtüsü ve Jeolojik Yapı Gözlemi, Mağaracılık, Doğa Yürüyüşü, Piknik, Fotoğrafçılık, Yaban Hayatı Gözlemciliği, Olta Balıkçılığı imkânı bulunmaktadır.  ULAŞIM Altınbeşik Mağarası Milli Parkı, Antalya il merkezine 134 km, İbradı ilçesine 10 km ve Akseki ilçesine 36 km uzaklıktadır. Milli Park, ülke karayolu ulaşım ağına Konya-Antalya karayolu ile bağlanmaktadır. İbradı-Derebucak-Beyşehir ve İbradı-Manavgat yolları ise Milli Parka ulaşımı sağlayan alternatif karayolu bağlantılarıdır. İli: ANTALYA-MUĞLA SAKLIKENT MİLLİ PARKI Kuruluşu: 1996 Alanı: 16430 Dekar (15560 Dekar Antalya il sınırları içerisinde, 870 Dekar ı Muğla sınırları içerisindedir) Konumu: Akdeniz Bölgesi’nde, Antalya ve Muğla illeri sınırları içinde yer almaktadır. Milli parkın kaynak değerini Saklıkent Kanyonu oluşturmaktadır. Eşen Çayının bir kolu üzerindeki kanyon jeomorfolojik olarak ilginç özellikler sergilemektedir. Milli parkın alt seviyelerinde kızılçam toplulukları görülürken daha yukarılarda karaçam ve sedir toplulukları görülmektedir. Dumanlıdağ çevresinde anıt ağaç niteliğinde sedirler bulunmaktadır. Aktar Yaylasında ise endemik geofitler ve siklamenler bulunmaktadır. Alandaki Rekreasyonel Kullanımlar: Yaz aylarında Fethiye’ lilerin vazgeçilmez bir piknik alanı olmanın yanı sıra yerli ve yabancı turistlerin de uğrak yeridir. Kışın kar yağışına bağlı olarak kayak mevsimi 2-3 aydır. Saklıkent kayak merkezi, Torosların zirvesinde yeralan Bakırlıdağı kuzey yamacına kurulmuştur. Kaynak Değerleri: Milli parkın yüksek rakımlı bölgelerinde yer alan yayla gelişimleri, hem sosyo-kültürel yaşam şekilleri hem de doğal güzellikleri doğanın sunduğu eşsiz değerlerdendir.!..Park alanı dünyada eşine az rastlanır bir doğa harikasıdır. Milli parkın ana kaynak değerlerini, 1000-1100 m. Yükseklikte ve oldukça dik vadi yamaçlarına sahip Saklıkent Kanyonu oluşturmaktadır. Özellikle Saklıkent Kanyonu içerisinde, bazı kesimlerin, karstik tünellerin çökmesi sonucu, kanyonun oluşumuna katkıda bulunduğu gözlenmektedir. Flora: Milli park alanında orman formasyonu kızılçam, karaçam ve sedirden meydana gelmektedir. Bunlar sahadaki jeomorfolojik basamakların bulunduğu yükseltiye göre sırasıyla maki, kızılçam, karaçam ve sedir şeklinde sıralanmaktadır. Kanyon girişine yakın kesimlerde kızılçam yaygınlık gösterirken, özellikle milli parkın güneydoğu kesiminde 1000 m’ nin üzerindeki zonlarda karaçam, Dumanlıdağ ve yakın çevresinde ise anıt niteliğindeki sedirler etkileyici görüntüler oluşturur. Ayrıca Aktar Yaylası’nın güneydoğu kesimi, soğanlı bitkilerin (Sıklamenlerin) endemik olarak yerleştikleri ve yetiştikleri sahadır. Alandaki Tesisler – Konaklama: Fethiye ile Kaş ilçelerinde konaklama için uygun tesisler mevcuttur. Milli park alanında yer alan yayla yerleşimlerinde ise yetkililerle görüşmeler yapılarak konaklama sağlanabilir. Ayrıca milli park mahalli teşkilatının uygun gördüğü sahalarda geçici olarak çadır ve karavanla konaklama yapılabilir.  Ulaşım - Parka Nasıl Giderim: Ulaşım genellikle karayolu ile yapılmaktadır ancak Dalaman Havalimanı ile hava yolunu da kullanmak mümkündür. Antalya, Muğla ve Burdur bağlantılı üç karayolu, çam ağaçları arasında yapılacak rahat bir yolculuk ile Fethiye’nin ziyaretçilerine kolay bir ulaşım imkanı sağlar.   Alanın Antalya merkezine uzaklığı 50 km. dir. Fethiye’ye 45 km mesafedeki Kayadibi Köyü yakınındaki Saklıkent’e özel araçlarla, Fethiye merkezden kalkan Saklıkent Dolmuşlarıyla ve ayrıca Saklıkent’e, güneyden Kalkan- Yeşilova yol ayrımından Palamut köyü yolu ile kuzeyden ise Kemer yolu ile ulaşılmaktadır   Görülecek Yerler: Saklıkent Kanyonunu, Dumanlıdağ mevkiindeki denize açılan etkileyici seyir noktasından manzarayı görmeden bölgeden ayrılmayın!   Konaklama İmkanları Nasıldır: Fethiye ile Kaş ilçelerinde konaklama için uygun tesisler mevcuttur. Milli park alanında yer alan yayla yerleşimlerinde ise yetkililerle görüşmeler yapılarak konaklama sağlanabilir. Ayrıca milli park mahalli teşkilatının uygun gördüğü sahalarda geçici olarak çadır ve karavanla konaklama yapılabilir. Yemek Kültürü: Yöresel yemekler; Ölemeç Çorbası (Ufalamaç), Tingil Çorbası, Arapaşı, Sündürme, Leğen Böreği, Döndürme..