İLÇELERİMİZİ TANIYALIM: BURDUR- ALTINYAYLA (DİRMİL) (6)

BELEDİYE BAŞKANI AHMET SERTTAŞ’IN ANLATIMIYLA ALTINYAYLA (DİRMİL) İLÇESİ…

İlçemiz, Burdur ilinin güneybatısındadır. İl merkezine uzaklığı 125 km’dir. Gölhisar, (Pırnaz, İbecik Kasabası, Asmalı, Evciler, Karapınar ve Hisaradı köyleri) Çavdır(Kozağacı ve Bayındır Kasabaları ve Kızıllar köyü) ve Muğla- Fethiye(Çobanisa, Karaçulha Kasabası, Çamköy Kasabası, Gökben, Eldirek, Ören ve Paşalı köyleri) ilçeleriyle komşudur. İlçe merkezinin rakımı 1250 m’dir. İlçe Fethiye-Denizli karayolu üzerindedir. YÜZEY ŞEKİLLERİ Dirmil yüzey şekilleri açısından karmaşık bir özellik göstermektedir. Doğu-batı yönünde uzanan yüzey şekilleri, Batı Toroslar kıvrım dağ sistemi içerisinde yer almaktadır. Koçaş, Oyuk, Kerkeli  ve   Erbeleni ve Kızlarsivrisi önemli yükseltilerdir. Boncuk Dağı Güney batıda Maşta ve Pırnaz köylerinin arasında kalan Boncuk Dağı ilçemizin en yüksek dağı olup yaklaşık 1600 metrelerden itibaren doğal bitki örtüsü üst sınırına ulaştığından yüksek kesimlerde bitki örtüsü mevcut değildir. Bu alanda özellikle yükseklik ve bakının da etkisiyle çok miktarda kar yağışı görüldüğünden; fiziksel çözülme oldukça fazladır. Eğim son derece yüksek olduğu için dağa tırmanmak oldukça zordur. Ulaşım Orman teşkilatına ait şose yol ve belli geçit alanlarından sağlanabilmektedir. Boncuk Dağının kuzey kesimlerinde meşe ve ardıç ormanları görülürken güney alanlarında daha çok karışık bir orman örtüsü mevcuttur. Kerkeli- Çırkıcak Dağı İlçemizin önemli yükseltilerindendir. Kuzey ve batı yamaçlarında daha çok iğne yapraklı karışık ormanlar mevcuttur. Özellikle Esenli ve Payamlı güneyinde sedir ormanları yaygınlık gösterir. Kerkeli-Çırkıcak Dağı’nın güney yamaçları bitki örtüsü açısından fakir olup geniş düzlükleri içinde barındırmaktadır. Bu dağ grubuna bitki örtüsü açısından oldukça fakir olan ve fiziksel erimenin yoğun olduğu Çağlan Dağı’nı eklemek gerekecektir. Bu dağdan itibaren morfolojik yapı güneye doğru dalgalanmakta ve parçalı plato görünümü kazanmaktadır. Bu durum sarp arazilerin hüküm sürdüğü Karanlıkiçi Kanyonu’na kadar bu şekilde devam etmektedir.  Oyuk Dağı Dirmil ovasından itibaren dağınık haldeki yükseltileri toplayarak aniden yükselen Oyuk Dağı; arazi çeşitliliği açısından farklılık göstermektedir. Güney yamaçlarında eğim oranı az iken özellikle batı yamaçları Konyalıardı ve Dığankara yükseltileriyle sarp ve geçit vermez bir özellik kazanır. Oyuk Dağı belli aralıklardaki hörgüç yükseltilerle Koçaş Dağı’na kadar uzanmaktadır. Koçaş Dağı Dirmil, Gölhisar ve Çavdır ilçelerinin ortak kullanımında olan Koçaş Dağı bölgenin en yüksek dağıdır. Her yönü ormanlıktır. Çok geniş bir alana hakim yüksekliktedir. Mılıca Dağı Etrafındaki küçük yükseltileri hem toplayıp hem de dağıtan bir yapıya sahiptir. Antropojen bozkırların en yaygın olarak görüldüğü alanlardan birisidir. Bu dağdan itibaren kuzey ve doğuya doğru yükselti düşmektedir. Burada geniş platolar ve bitki örtüsünün tek çeşide indiği daha çok ardıç ormanları ile çalılıklardan oluşan bir görünüm vardır. Dalgalı halde kuzeye doğru Kapılıgeçit Dağına; güneydoğu yönünde ise Erbeleni Dağı’na uzanmaktadır. Erbeleni İlçenin en doğusunda karmaşık bir yapıya sahiptir. Yer yer karstik çukurların görüldüğü bitki örtüsü açısından oldukça fakir bir alandır. Çobanisa ovasından, Göçükten ve Kadıra’dan toplanan yükseltiler Erbeleni’nde zirveye ulaşmaktadır. Kızlarsivrisi Yörenin en dik ve yüksek dağlarındandır. Bitki örtüsü açısından fakirdir. Bu dağlar birbirinden bağımsız olarak hakim yükseltiler olduğundan çevrenin seyirliği bakımından güzel imkanlar sunmaktadırlar. PLATOLAR Dirmil, platolar bakımından oldukça zengindir. Özellikle kuzey doğu bölgesi geniş platoların olduğu bir yapıdadır. Teşnek kabarığından itibaren; Sığırkulağı, Fatmapınarı, Çukuryurt, Dedetaş, Kadıpınarı, Marmarlı, Kırkpınar önemli platolardır. Kırkpınar platosu Kırkpınar çayının oluşturduğu mendereslerle parçalanmıştır. Kırkpınar çayının kaynağını oluşturan Pınargözü alanında antik döneme ait kabartmalar, lahitler ve kale kalıntıları önemlidir. Kırkpınar yaylasının, Balbura antik kentinin sayfiyesi olarak kullanıldığı kanaatini kuvvetlendirmektedir.(Hüseyin Saraçoğlu-Akdeniz Bölgesi) Ayrıca Yüğürler, Yalınova, Yazıralanı, Hamzaballar, Çıvgın, Çeşmönü, Beyalanı bu bölgedeki önemli platolardır. Bu platoların birçoğunda tarımsal faaliyetler yapıldığı gibi mera olarak ta kullanılmaktadır. İlçenin kuzeybatısında Yediarlı, Dirmilcik, Sarıpınar, Elmacık özü gibi platolar mevcuttur. Güneyde ise Avdan, Akpınar, Esiri ve Kumlu gibi platolar sayılabilir. AKARSULARI Dirmil bölgede akarsu zenginliği açısından dikkat çekmektedir. İlçe sınırları içerisinde dört ayrı su toplama havzası vardır. Dalaman Çayı Dirmil havzası: Boncuk Dağı, Çaypınar, Çırkıcak, Belbaşı, Oyuk Dağı, Koçaş, Çal ve Çörten Dağlarındaki suları toplayıp Dalaman Çayı’nın yukarı çığırını oluşturur. Karanlıkiçi havzası: Maşta dağlarının havzasıdır. Bu havza Eşen Çayı’nın Dirmil yaylalarından, Söğüt, ve Seki bölgesi sularıyla Karanlıkiçi Kanyonu’nda Çay Döğüştüğü’nde buluşarak Eşen Çayı’nı oluşturmaktadırlar. Eşen Çayı havzası; Kerkeli, Esenli, Belbaşı Galamacık, Karadağ, Erbeleni ve Kızlarsivrisi alanlarının sularını toplayarak Eşen Çayı yukarı çığırını oluşturmaktadır. Dalaman Çayı Kırkpınar havzası ise Yedikardeşler, Yaylacık, Yüğürler, Öreneğrek bölgesinin sularını toplayıp Dalaman Çayı Kırkpınar Yukarı çığırını oluşturmaktadır. Dirmil akarsuları farklı suyollarından akarak hem Akdeniz’e hem de Ege Denizi’ne ulaşmaktadır. Akarsuların rejimleri iklime bağlı olarak düzensizdir. Debileri ise Karanlıkiçi havzası dışında çok yüksek değildir. Bazı akarsular karstik özellikte olup yazın kurumaktadırlar. Dirmil kaynak suları bakımından bölgenin en zengin kaynaklarına sahiptir. Etrafta Dirmil’in soğuk suları olarak bilinmektedir. Bu durumun en büyük yansıması ilçe merkezindeki Esmerpınarı’nda yaz mevsiminde su doldurmak için sıraya girmiş yerli ve yabancı insanlar gösterilebilir. EKONOMİ: Dirmil Ekonomisi; el sanatları, kaynakçılık, çancılık; kültür mantarı, Dirmil Yağlı Güreşleri, tarım ve hayvancılık, su kaynakları ve göletler. TABİAT VARLIKLARI: Boncuk Dağı Florası, Karanlıkdere Kanyonu, Değirmenderesi kanyonu ve karstik alanları, Kırkpınar yaylası. KORUMA ALTINDA BULUNAN AĞAÇLAR: Ballık Atasedir, Kocaçayır ve Kocapınar sedirleri, Gülpınarı, Meydan, Meçitönü çınarları, Yayla oturak ardıçları. TARİHSEL YAPILAR: Çatal değirmenler, Cumayeri ve Köle değirmenleri, Durasılar İbiş Efendi evi, Durasılar dibek taş, Balbura, Gavur beşiği, Höyük, Kırkpınar. DOKUMA VARLIKLARI: Deve, Üçgöllü ve Kıvrımlı kilim çeşitleri, Kara ve Ala çul, Torba, Heybe ve Tuz Torbası, Çuval ve Harar, Aba ve Çaşır, Turluk, Yün Çorap ve Kabalak, İhram ve Sofra Bezi, Çocuk Kolanı ve Deve Kolanı,Paldım.