İnsanı farklı ve ayrıcalıklı kılan temel özelliği, kuşkusuz önceki bölümlerde bahsedildiği şekliyle akıl, zekâ ve hafızaya sahip olmasıdır. Söz konusu yetilerin tabii yansıması ise tercihte bulunabilme kabiliyeti özgürlüğüdür.

Kiminle evleneceğimiz, nerede, hangi işte ne kadar çalışacağımız, nerelerde kimlerle ilişki, arkadaşlık ve dostluk kuracağımız, neler yiyip içeceğimiz, neyi alıp, neyi satacağımız, ne kadar ibadet edip ne ölçüde eğleneceğimiz gibi hayatımızı kapsayan çok sayıdaki eylemler, hep tercihlerimizin birer sonucu olarak bizim hayatımızın akışını belirleyen asli unsurlardır. 

Tercih yapabilmeyi, aslında insanoğlunun bu dünyadaki en önemli ayrıcalığı olarak da değerlendirmek mümkündür. Çünkü söz konusu eylem, bireyde belli bir yetenek gerektirmesi yanı sıra ciddi sorumluluklar da yüklemektedir. Dolayısıyla kişinin yaptığı ve yapacağı tercihlerin etkileri, gerek kendi bireysel yaşantısı ve gerekse toplumsal hayatı için son derece belirleyici nitelikte olduğunu kabul etmek durumundayız.

Çünkü hayata dair yapılan ve yapılmayan eylemlerin kahir ekseriyeti, mutlak surette bir tercihin ürünü olması yanı sıra, bunların kısa ve uzun vadede mutlak surette müspet ve menfi etkiler doğurması kaçınılmazdır. Hatta en önemli sosyal bilimlerden olan iktisadın “tercih bilimi” şeklinde de tanımlandığı bilinmektedir. Sürekli ihtiyaç sahibi olan insanın, söz konusu ihtiyaçlarını karşılama şekli temelde tercihlere bağlıdır.

Netice itibariyle, hayata dair yaptığımız, söylediğimiz öğrendiğimiz, sevdiğimiz, nefret ettiğimiz ve hatta gülüp ağladığımız, birçok şey hep tercihlerimizin ve ortaya koyduğumuz irade beyanının sonucudur. Ancak,  yaşantımıza dair her ne varsa hepsinin kendi hür irademiz kapsamında gerçekleşen olaylar olduğunu söyleyebilmek mümkün değildir.

Öyle vukuatlar da vardır ki bazılarıyla karşılaşınca, başımıza talih kuşu kondu dedirtir. Bazıları ise insanın ocağına incir ağacı diktirir. Söz konusu gerçekliği şöyle değerlendirmek mümkündür. İrademiz dışında gerçekleşen olaylar, bizlerin cevaplaması için önceden hazırlanmış sorulardır ve bunlara karşı alacağımız tavırla irademizi ortaya koymuş oluruz.

 Kendi tercihlerimiz çerçevesinde gerçekleştirdiğimiz eylemlerde ise hem soruların hazırlanmasında, hem de onlara verilen cevaplarda irademizi ortaya koymuş oluruz. Bu Âlemin biz insanlar için bir imtihan alanı olduğunu kabul ettiğimizde olaylara verilen anlam, çok daha anlaşılır olacaktır.

Bu noktada şu unutulmamalıdır ki bu Alem açısından irademiz dâhilinde ve haricinde gerçekleşen olayların tamamı, bizim hayatımızın bütününü teşkil ederken, sorumluluğumuz ve vicdani hesabımız, sadece irademiz ölçeğinde gerçekleştirdiğimiz tercihlerimizin sonucu olan eylemlerden ibarettir.

www.karagul.org

karagul@karagul.org