EYT'DE YENİ GELİŞME

EYT'DE YENİ GELİŞME

Cumhurbaşkanı’nın talimatıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için çalışma başlattı.   EYT düzenlemesinde başta maliyet olmak üzere, hangi modelin benimseneceğine kadar pek çok detay etraflıca değerlendiriyor. Maliyet odaklı çalışma sonrası öne çıkan düzenleme Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Son karar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın olacak.   EYT formülü için Almanya ve Finlandiya modelleri de inceleniyor. Ancak, hangi düzenleme yapılırsa yapılsın bir yaş kriterinin olacağını, 50 yaş altında kimsenin EYT kapsamında emekli olmasının mümkün olmayacağını belirtiyor. Almanya ve Finlandiya modelinde uygulanan formüle göre; belli bir yaş kriterini sağlayan sigortalıya emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl belli oranda kesinti yapılarak emekli olma imkanı sunuluyor. Emeklilik yaşına gelindiğinde ise vatandaş maaşını tam alıyor. Almanya'da kesinti oranı yıllık yüzde 2. EYT'liler, prim ve sigortalık sürelerini tamamlayan ancak yaş kriterini nedeniyle emekli olamayanlardan oluşuyor.   EYT NE ZAMAN ÇIKACAK? EYT ile ilgili çalışmalar sürerken, 2022 yılı bitmeden düzenlemenin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulması bekleniyor. Diğer bir deyişle 3600 ek gösterge bekleyenler gibi EYT’liler de 2022 yılı sonunu bekleyecek.   EYT İÇİN ETKİ ANALİZİ YAPILIYOR Emeklilik için prim gün sayısını dolduran ama yaş bekleyenlerin talepleri de uzun yılların ardından AK Parti’nin gündemine girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce sıcak bakmadığını söylediği bu konuda çalışma yapılması talimatı verdiği biliniyor. Gazeteduvar'ın haberine göre; AK Partili kaynaklar “EYT için etki analizi yapılıyor” derken bir dizi formül üzerinde çalışıldığı ifade ediyor. EYT’liler emeklilik için sigorta prim gün sayısının yeterli olmasını talep ediyor. Ancak AK Parti’nin çalışmasında bu formül seçenek dışı. Emeklilikte Yaşa Takılanlar için emekliliğin 5 yıl öne çekilmesinin yaklaşık 6 milyon kişinin bir anda emekli olması anlamına geleceğine dikkat çeken yetkililer bütçenin bu yükü kaldıramayacağını kaydediyor.   KADEMELENDİRİLMİŞ DÜŞÜK MAAŞLA EMEKLİLİK İMKANI EYT sorununu çözmek için kurulan masada prim gün sayısını doldurup, emekli olmak için 2 yılı kalanların emekli edilip maaşlarının ödenmesi formülü var. Ama üzerinde çalışılan asıl konu “Kademelendirilmiş düşük maaşla emekli olabilme imkanı” tanıyan model. Almanya ve Finlandiya örnekleri üzerinden çalışılan bu sistemde prim gün sayısını tamamlayan çalışana “sağlık risk primini karşılamak kaydıyla” yaşı beklemeden emeklilik imkanı tanınabileceği ifade ediliyor. Ancak bu olanaktan faydalanmak isteyen çalışanların emeklilik maaşında kesinti yapılacak. Yani bir kişi yaşı beklemeden emekli olmak istediğinde -kesinti oranı kalan yıla göre belirlenmek üzere- örneğin 3 bin 500 lira yerine 2 bin 200 lira alacak. Asıl emeklilik yaklaştıkça bu emekli maaşı yükselecek ve en sonunda yaş şartı tamamlandığında 'hak ettiği' ücreti almaya başlayacak. İsteyen EYT’liler bu model kapsamında emekliliğini talep edebilecek.   BÜTÇE DENGELERİNİ SARSMAYACAK FORMÜL ARANIYOR EYT için formül arayışını sürdüren AK Partililer “Bu popülist olunacak bir konu değil. Maliyeti çok yüksek. Alternatif modeller üzerinde çalışıyoruz. Bütçe dengelerini sarsmayacak, olumsuzluğa sebebiyet vermeyecek formüller arıyoruz” değerlendirmesinde bulunuyor.